Empangan Bakun ialah empangan hidroelektrik merentasi Sungai Balui di Sarawak, Malaysia. Empangan ini dapat menjana 2,400 MW tenaga elektrik. Dahulu mendapat tentangan hebat dari masyarakat tempatan di kawasan ditenggelami air.

Fakta menarik Empangan Bakun

1. Bakun empangan terbesar di Malaysia, dan antara terbesar di Asia, selain beberapa empangan yang lebih besar di negara China.
2. Empangan Bakun empangan jenis CFRD yang ke-4 tertinggi di dunia dengan ketinggian 205 m.
3. Tasik Bakun menjadi tasik terbesar di Malaysia (mengikut isipadu dan juga luas permukaan).
4. Kedalaman tasik sekitar 100-200 meter
5. Stesen jana kuasa Bakun menjadi penjana elektrik terbesar di Malaysia, mengatasi Empangan Pergau.
6. Talian penghantar bawah laut Bakun menjadi yang terpanjang di dunia, mengatasi talian penghantar dari Norway ke Belanda.
7. Empangan Bakun yang ke 44 tertinggi didunia 205 m (673 kaki).
8. Saiz Empangan Bakun lebih besar daripada Singapura.
9. Empangan Bakun terhasil dari beberapa sistem sungai antaranya Sungai Majoh, Sungai Belepeh, dan Sungai Balui lalu menjadi Sungai Rajang.
10. Sebelum aliran sampai Empangan Bakun, aliran lalui satu lagi empangan, iaitu Empangan Hidroelektrik Murum yang mengempang Sungai Luar serta Sungai Plieran. Jarak antara kedua-dua empangan sekitar 60-123km mengikut jalan dilalui.
11. Empangan Bakun adalah hak milik mutlak Kerajaan Negeri Sarawak.

Video pelepasan air di Empangan Bakun

Sejarah projek
Cubaan pertama
Kerja ukur tanah dimulakan pada tahun 1960-an dan kajian diteruskan pada tahun 1980-an. Kajian merangkumi pelan induk dan upaya bina, kajian batuan dan tanah, kajian janaan hidro, reka bentuk empangan, kajian alam sekitar dan sosioekonomi dan kajian talian penghantar.

Projek ini telah dimulakan pada 1986, tetapi dihentikan pada 1990 berdasarkan unjuran merosot kegunaan elektrik disebabkan kemelut ekonomi 1985 dan keputusan membangunkan dahulu industri gas asli.

Cubaan kedua
Projek ini diteruskan semula oleh YAB Mahathir Mohamad pada 1993. Pada Januari 1994, projek ini diswastakan kepada Bakun Hydroelectric Corporation, iaitu syarikat usahasama Ekran Berhad, Tenaga Nasional Berhad, Kerajaan Sarawak, Syarikat SESCO Berhad dan Malaysia Mining Corporation Berhad. Bakun Hydroelectric Corporation telah memberi kontrak elektrikal, mekanikal dan penghantaran kepada ABB. Beberapa pakar runding yang terlibat ialah Snowy Mountain Engineering Corporation, TNB Hydro (anak syarikat Tenaga Nasional Berhad) dan KLIA Consult.
Projek terhenti akibat kemelut ekonomi 1997.

Cubaan ketiga
Pada Mei 2000, Kerajaan Malaysia telah mengambil alih projek dengan membeli kepentingan Bakun Hydroelectric Corporation, dan meneruskan projek melalui syarikat milik kerajaan, Sarawak Hidro Sdn Bhd. Hanya pembinaan Empangan Bakun diteruskan dan kerja pembinaan ditawarkan melalui kontrak “turnkey”. Pembinaan talian penghantar bawah laut tidak akan dilaksanakan.

Kontraktor baru ialah Malaysia-China Hydro JV Consortium, iaitu syarikat usahasama Sime Engineering Berhad, iaitu anak syarikat Sime Darby Berhad dan Sino-Hydro Corporation dari China. Rakan kongsi kecil yang lain ialah WCT Berhad, MTD Capital Berhad, Ahmad Zaki Resources Berhad, Syarikat Ismail Berhad dan Edwards & Sons Berhad. Tarikh siap ditetapkan pada September 2007. Harga kontrak sivil ialah RM 1.8 bilion. Kerja elekromekanikal diberi pada satu kontrak kepada IMPSA dari Argentina dan satu kontrak lagi kepada Alstom dari Perancis.

Pada 2004, pakar runding JW Knowles telah diupah untuk mengkaji sebab kelewatan projek. Jururunding lain yang terlibat ialah Snowy Mountain Engineering Corporation dan OPUS International Malaysia.

Perkembangan terkini semasa cubaan ketiga
Pada tahun 2003, Gulf International Investment Group (GIIG) telah meletak wang pertaruhan sebanyak RM500 juta, sebagai permulaan ingin membeli 60% projek Empangan Bakun. GIIG ialah syarikat usaha sama antara Syed Mokhtar Al-Bukhary, orang kaya dari Malaysia dan Mohamad Ali Al-Abbar, orang kaya dari Dubai. Tujuan pembelian ialah sebagai sumber tenaga elektrik untuk sebuah lagi pelaburan mereka iaitu kilang pelebur aluminium yang akan dibina di Similajau, Sarawak. Rancangan ini tidak diteruskan akibat kelewatan pembinaan Empangan Bakun.

Di tahun 2006, berikutan kenaikan bahan api seperti gas asli dan minyak, talian penghantar bawah laut yang yang dahulunya tidak berdaya maju, kini telah dikaji semula untuk dilaksanakan. Tenaga Nasional Berhad telah menyatakan hasrat ingin menggunakan sumber hidroelektrik dari Sarawak menjelang 2012. Berikutan itu, beberapa syarikat telah menunjuk minat dan Sime Darby ialah yang terkehadapan dalam usaha mendapatkan kontrak melaksanakan talian penghantar bawah laut ini.

Pada November 2006, berita tersebar mengenai penggabungan Sime Darby Berhad, Golden Hope Plantations Berhad dan Kumpulan Guthrie Berhad menjadi sebuah syarikat baru dengan modal berbayar RM 31 bilion. Serentak dengan penggabungan tersebut, anak syarikat Sime Darby iaitu Sime Engineering Sdn Bhd akan mengambil alih sebahagian kepentingan kerajaan dalam Sarawak Hidro Sdn Bhd.

Pemeliharaan alam sekitar
Pembinaan Empangan Bakun ini mengakibatkan 9,000 penduduk sekitar dipindahkan dari kawasan yang akan ditenggelamkan, Mereka telah ditempatkan semula di kampung rumah panjang Sungai Asap berhampiran Bakun.

Laporan Penilai Kesan Alam Sekitar atau secara ringkasnya EIA bagi projek Empangan Bakun menyatakan bahawa paras air tasik Bakun ialah 195 meter dan 228 meter yang telah membentuk 18 buah pulau. Namun begitu, sehingga Februari 2010 paras air Empangan Bakun telah mencecah 228 meter dan menyebabkan ladang-ladang baru, kawasan perkuburan baru dan rumah panjang baru tenggelam.

Spesifikasi Empangan Bakun
Bahagian kekal empangan adalah seperti berikut:

Empangan utama
Tinggi 205 m dari tapak ke puncak. Panjang 750 m dari hujung ke hujung. Isipadu 16.71 juta meter padu.
Aras puncak ialah 235 m atas aras laut. Aras air maksimum ialah 232 m. Aras operasi ialah 228 m maksimum dan 195 m minimum.
Takungan – luas permukaan ialah 695 km persegi, dan kawasan tadahan ialah 14,750 km persegi. Isipadu takungan ialah 43,800 juta meter padu.
Tandop – 8 petak dengan 2 pintu tandop setiap petak.
Alur limpah – luahan 15,000 meter padu sesaat.
Terowong jana – 8 terowong dengan 8.5 m bukaan rentang, dan panjang 760 m setiap satu.
Rumah janakuasa- Di atas tanah, 4 tingkat berukuran 250 m panjang x 48 m lebar x 48 m tinggi.
8 set jana kuasa merangkumi 8 turbin jenis Francis dengan bersaiz 300 MW sebuah, 8 jana kuasa bersaiz 360 MVA sebuah dan 8 pemboleh ubah bersaiz 360 MVA sebuah.

Talian penghantar
Terdapat tiga bahagian utama talian penghantar:

Pertama, talian AC voltan tinggi dari Bakun ke Bintulu sepanjang 160 km. Talian 275 kV ini akan mengalirkan tenaga dari Empangan Bakun ke sebuah stesen pencawang di Bintulu, dan seterusnya ke grid elektrik Sarawak yang dikendalikan oleh Syarikat SESCO Berhad.
Kedua, talian DC voltan tinggi dari Bakun ke Tanjung Parih, Sarawak sepanjang 660 km. Talian ini pada voltan 500 kV jenis dwikutub (dua kutub; positif dan negatif).
Ketiga, talian DC voltan tinggi dari Tanjung Parih, Sarawak ke Tanjung Tenggara, Johor sepanjang 670 km. Talian ini berada di bawah lautan pada voltan 500 kV dengan 3 atau 4 kabel dengan keupayaan 700 MW seutas.

Sebagai sebahagian sistem talian penghantar ini, 2 stesen pengubah akan dibina di Bakun dan Tanjung Tenggara. Talian DC voltan tinggi ini akan disambung ke Grid Nasional yang dikendalikan oleh Tenaga Nasional Berhad.

Dahulu kalau melancong ke Vietnam, kita akan memilih menaiki sampan di Sungai Mekong dan menyaksikan pemandangan indah negara tersebut. Tapi kini semua kenangan itu boleh kita bina di Kampung Sungai Melayu, Johor yang menawarkan perkhidmatan menaiki bot menelusuri paya bakau di lokasi indah ini dan menyaksikan penternakan ketam yang awesome.

Siapa sangka dekat Johor juga mempunyai tempat untuk menaiki boat ‘river cruise’ melalui paya bakau yang penuh dengan kehijauan sambil menghirup udara segar.
Sungai Melayu Eco Tourism terletak di Kampung Sungai Melayu, Gelang Patah merupakan sebuah perkampungan yang di kelilingi kawasan paya bakau serta sungai dan mempunyai nilai keunikan tersendiri dengan keadaan persekitaran perkampungan yang sungguh mendamaikan.

Terletak berhampiran Kota Iskandar, Nusajaya pusat pentadbiran kerajaan negeri Johor, kampung berkenaan yang di kelilingi kawasan paya bakau serta sungai, mempunyai nilai keunikan tersendiri dengan keadaan persekitaran perkampungan yang sungguh mendamaikan.

Berikut adalah aktiviti yang disediakan :-

* Boat Tour
* Bird Watching
* Crab Catching
* Traditional Game
* Seafood
* Local Product
* Fisherman Lifestyle
* Malay Traditional Lifestyle

.

.

.

.

Antara Pakej yang disediakan :

PAKEJ 1 (Boat Tour Package) (RM35 seorang)
* Menyusuri paya bakau
* Aktiviti Menangkap ketam
* Penternakan kupang
* Melawat kawasan sejarah (Tentera Jepun menjadikan kampung ini sebagai kubu untuk menyerang Singapura sewaktu Perang Dunia Kedua.

.

.

.

.

PAKEJ 2 ( Learning Package ) (RM25 seorang)
* Menangkap ketam
* Menjala
* Pertunjukan produk –produk tempatan
* Pembuatan kraftangan

PAKEJ 3 (Malay Kampung Trail (RM25 seorang)
* Melawat Kebun Cili
* Permainan Tradisional
*Pertunjukan produk-produk tempatan

PAKEJ 4 (MEMANCING)
8.00 am to 5.00 pm (RM25 seorang)
8.00 am to 9.00 pm (RM 30 seorang)
7.00pm to 8.00am (overnight) – 2 bilik rakithouse dan BBQ kitchen (RM50 seorang)

PAKEJ 5 (Melihat Burung / Bird Watching )
*Migratory bird is from November till March every Year
+6019 704 5904 (Pn. Sharifah)
Sungai Melayu Eco Tourism 80200 Johor Bahru, Joho

Kampong Sungai Melayu, Johor
019-704 5904
Facebook Page Sungai Melayu Eco Tourism,
https://www.facebook.com/Sungai-Melayu-Eco-Tourism-446092979138760/
#SungaiMelayuEcoTourism
#TourismJohor
#majesticjohor
#traveljohor
#yokroundjohor

Sarawak atau turut dikenali dengan nama Bumi Kenyalang, negeri yang sangat menarik untuk diterokai kerana bukan sahaja memiliki sejarah yang unik malah kaya dengan alam semula jadi, budaya dan berbilang bangsa termasuk kaum peribumi.

Selain berkunjung ke ibu negeri Sarawak yang bertempat di Kuching, anda dicadangkan untuk teroka daerah Mukah.

• Jika anda tiba melalui penerbangan udara dari Sibu, sambung percutian ke pekan Mukah dengan menaiki bot ekspres yang mengambil masa perjalanan kira-kira dua jam dan rasai keenakan mi udang galah di pekan Oya dan Dalat dengan harga yang sangat berpatutan.
• Tiba di Kampung Telian, seeloknya menginap di Lamin Dana Cultural Boutique Lodge untuk merasai pengalaman menarik tinggal di rumah tradisional kaum Melanau yang dipanggil Rumah Tinggi.

• Sudah sampai di Mukah, wajib ke Sungai Misan dengan sampan untuk melawat kebun sagu dan melihat bagaimana pohon sagu dikeluarkan dari hutan dan seterusnya ditolak ke dalam sungai, lalu di bawa ke tempat pemprosesan. Sagu adalah makanan ruji di kawasan itu dan selepas diproses ia menjadi tepung, bebola serta banyak lagi yang menjadi sumber pendapatan bagi penduduk.

• Dari Sungai Misan, selusuri pula Batang Mukah hingga sampai ke Pasar Ikan Mukah untuk membeli beberapa makanan kampung seperti pucuk paku, tepung sagu (untuk dibuat linut), umai (kerabu ikan mentah segar) dan ulat sagu.

• Disebabkan kedudukannya di muara sungai, Mukah juga kaya dengan hutan bakau seperti Taman Tanjung Pedada berhampiran jeti Mukah.

• Jangan lupa bergambar di Jambatan Batang Mukah berukuran 243 meter yang siap dibina pada 2006 merentasi Sungai Gigis.

• Tidak jauh dari situ, lawati juga Boulevard Setia Raja iaitu taman hijau dengan air pancut yang tersedia tempat untuk membeli-belah.
• Sebelum pulang, singgah di Kilang Memproses Kuih Asli Kampung Judan yang terkenal dengan pembuatan Kuih Sepit dan Kuih Gunting untuk rasai keenakannya selain boleh dibeli sebagai ole-ole.

Jom cuti-cuti Malaysia, terokai Bumi Kenyalang!

Foto: sarawaktourism.com | Sumber: HMOnline